УАЦИЛЛАЙЫ БÆРÆГБОН

УАЦИЛЛАЙЫ БÆРÆГБОН
Уацилла ирон зæдты, ирон бардуæгты æхсæн сæрмагонд бынат ахсы. Тыллæджы хоры, зæххыл адæймаджы хорздзинадæн цыдæриддæр зайы, уыдоныл аудæг бардуаг, арвнæрды бардуаг у (кæс Уацилла, УАЦИЛЛА).
Уациллайыл сæхи фæдзæхстой ирон адæмы фыдæлтæ – алантæ. Цæгат Кавказы хæхты дæлвæзты куы цардысты, уæд райдыдтой зæххы куыст æмæ табу кодтой Уациллайæн.
Уацилла у стыр бархъомысджын хорарæх æмæ фосарæхы бардуаг. Цæмæй уыгæрдæнты æмæ сæрвæтты хорз, сойджын кæрдæг æрзайа, уый тыххæй дæр адæм Уацилламæ кувынц. Хус рæстæг куы скæны, кæнæ бирæ куы фæуары, уæддæр Уациллайæн лæгъстæ кæнынц.
Хистæр цины куывды бады, æмæ Уациллайы ном ма ссара, уый тыххæй гаджидау ма рауадза, уый арæх нæ вæййы.
Уациллайы бæрæгбон кæнынц алы комы дæр, быдыры хъæуты, горæтты. Ис ын бирæ кувæндæттæ, фæлæ йæ сæйраг кувæндон ис Дæргъæвсы, Тбауы хохы. Иæ бæрæгбон арæхдæр вæййы, Кæрдæгхæссæнæй дыууæ къуырийы куы рацæуы, уæд. Ахæссы цалдæр боны. Бирæтæ Уациллайы бæрæгбон кусарт акæнынц. Раздæрты, цыфæнды æнæбон бинонтæ уыдаиккой, уæддæр-иу уæрыкк ма аргæвстаиккой, уый гæнæн нæ уыд. Уациллайы бæрæгбон йæ мæгуырдзинад ничи æвдыстæ Барджын бардуаг у, æмæ йын куывтой лæгъстæгæнгæйæ. Сылгоймæгтæ чъиритæ кодтой æнæдзургæйæ, сæ комытæф хыссæмæ куыд нæ фæхæццæ уыдаид, афтæ-иу сæ дзыхтæ истæмæй бабастой.
Кусарт-иу куы кодтой, уæд-иу бæгæны æмæ æртæ чъирийæ Уацилламæ скуывтой, цæмæй йын сæ нывонд барст фæуа, се ртæ чъирийы сын барстæн айсæ Кусæрттагæн-иу цæхх радтой. Иæ сæр-иу ын куы ралыг кодтой, уæд-иу æй артмæ бадардтой, йæ тæф куыд рацæуа, афтæ, стæй та-иу æй фæстæмæ бæрзæйыл авæрдтой.
Алы бинонтæ дæр-иу сæ кувинæгтæ Уациллайы кувæндонмæ ахастой. Кувæндонмæ хæстæг-иу æрлæууыдысты: дзуары бынмæ бацæуыны бар уыдис æрмæстдæр дзуары лæгæн, уымæн æмæ Уацилла у карз, æнæхатыр дзуар. Иæ кувæндонмæ æнæ хъуыддагæй чи ссæуа, уымæн æй нæ ныббардзæн, адæймаджы бакуырм кæндзæн.
Уациллайы бæрæгбоны-иу кувæндоны къусы дзаг бæгæны сæвæрдтой. Кæд афæдзмæ бæгæны нæ фæкъаддæр, уæд амондджын аз уыдзæн. Kæд фæкъаддæр, уæд хорз аз нæ уыдзæн. Адæм-иу дзуары лæджы рацыдмæ цымыдисæй æнхъæлмæ кастысты, уæдæ нын цы хабар фехъусын кæндзæн, зæгъгæ. Дзуары лæг-иу бæгæны акалдта, æмæ-иу къус фæстæмæ ног бæгæныйæ байдзаг кодта, йæхæдæг-иу куывддзаутимæ хъæумæ рацыд æмæ-иу адæмæн хабар фехъусын кодта.
Уыдис-иу афтæ дæр, æмæ-иу дзуары лæг æхсæвы кувæндоны баззад. Уыцы ‘хсæв, дам, Уацилла йæ кувæн бынатмæ æрцæуы, къусы цы бæгæны вæййы, уый акалы. Бæгæны кæд Ирыстонырдæм акæла, уæд уый амоны: ома, ирон адæм хорæфсæст уыдзысты, сæ зæххытæй сисдзысты хъæздыг тыллæг, сæ аз ацæудзæн æнæфыдбылызæй, æнæмастæй.
Уациллдйы бæрæгбон ирон адæм абон дæр бæрæг кæнынц. Иæ фадат кæмæн куыд амоны, афтæ йын йæ ном ссары. Бирæ хъæуты скæнынц хъæугуывдтæ. Аргæвдынц гал кæнæ род, фыс. Уыцы бонмæ сæрмагондæй сфыцынц бæгæны æмæ рауадзынц арахъ, фæкувынц, фæбадынц, фæзарынц.

Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Полезное


Смотреть что такое "УАЦИЛЛАЙЫ БÆРÆГБОН" в других словарях:

  • УАЦИЛЛАЙЫ БÆРÆГБОН – перевод — см. УАЦИЛЛАЙЫ БÆРÆГБОН Уацилла занимает одно из основных мест в пантеоне осетинских божеств и является покровителем хлебных злаков и всего того, что произрастает на земле для пользы человека. Его называют также Богом громовержцем (см. Уацилла,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • УАЦИЛЛАЙЫ ЧЪИРИЙАГÆХСÆН — см. УАЦИЛЛАЙЫ ЧЪИРИЙАГÆХСÆН – перевод Дауджыты дыккаг бон, къуырисæры, вæййы Уациллайы чъирийагæхсæн бон. Уæдмæ Уацилламæ кувæг адæм бахсидынц бæгæны, йæ фадат кæмæн вæййы, уыдон кусарт акæнынц. Уациллайы чъириты ссад цы мæнæуæй æрысдзысты, уый… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХУРХÆТÆНЫ МÆЙ — июнь РЕКОМЫ БÆРÆГБОН КÆРДÆГХÆССÆНЫ БÆРÆГБОН ДАУДЖЫТЫ БОН САНИБАЙЫ БÆРÆГБОН ЦЫРГЪОБАУЫ БÆРÆГБОН …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Рæмонбон — (ир.), Хумидайæн (диг.) – Ирон дзыллæты иумæйаг бæрæгбон Уациллайы номыл. Кодтой йæ уалдзæджы, хъæууонхæдзарадон куыстыты размæ, быдыры хъæуты та – фæззæджы дæр, фæззыгæндтæ тауыны размæ. Бæрæгбон иу фæткмæ гæсгæ æргæвстой нывонд нард нæл фыс,… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Хор-хор — см. Хор хор – перевод Хор хор – аграрон бардуаг Уациллайы кæдæн кæй кодтой, уыцы стыр уалдзыгон бæрæгбоны нæмттæй иу, йæ бон уыдис стыр комдарæнты дыккаг дыццæг æмæ нысан кодта уалдзыгон æмæ æрвылазон хъæууонхæдзарадон куыстыты райдайæн. Хор хор… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • ХОРЫБОН — см. ХОРЫБОН – перевод Хорыбон у уалдзыгон куыстыты райдайæн бæрæгбон (кæс Хоры бон). Стыр ахадындзинад ын уыди ирон адæмы фыдæлты царды. Бæрæгбонæн уыди цалдæр номы: «Зæхмæ бавналæн бон», «Нæмыгхæссæн бон», «Хоры Уациллайы куывд». Бæрæгбон вæййы …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Тхостаты дзуар — см. Тхостаты дзуар – перевод I – бардуаг, дзуар, куывтой йæм Цъамады (Уæлладжыры ком). Куыд дзырдтой, афтæмæй Тхостаты дзуар хъæубæстæ хъахъхъæны зæххон знæгтæй – фыдлæгтæ æмæ бирæгътæй. Тæссаг рæстæг иу дзуармæ куы фæдзырдтой: «Тыхост, де’ ххуыс …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Уацилла — см. Уацилла – перевод Уацилла (ир.), Елиа (диг.) уæларвцæрæг Нарты эпосы. Нартимæ кæны знагиуæг. Кадджыты арæх æмбæлы бирæон нымæцы. Уæларвцæрджытимæ тохгæнæг Батрадзы къухæй дзы йæ мæлæт бирæтæ ссардтой. Иры мифологийы Уацилла у адæмы уарзондæр… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • Къутугæнæн — см. Къутугæнæн – перевод Къутугæнæн – ирон адæмы зæхкуысты къæлиндары уалдзыгон циклимæ баст бинонты бæрæгбон хорарæх æмæ хосарæхы бардуаг Уациллайы номыл. Кодтой йæ зынгæ уалдзыгон бæрæгбон Куадзæнæй къуыри раздæр. Къутугæнæны æнæмæнг миниуæг… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

  • РЫНЫ БАРДУАГ — тж. НЫРЫ БАРДУАГ Хæцгæ низты бардуаг. Раджы заманты ирон адæмыл хæцгæ низты азарæй стыр бæллæхтæ цыд. Уымæн æвдисæн сты нæ хæхбæсты бирæ зæппадзты гуыппартæ. Дæргъæвсы зæппадзты ма уырыссагау «Городок мертвых» дæр рахуыдтой. Адæм алыхуызон… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»